Kalp Damarları Türleri ve Özellikleri

Kalp Damarları

İnsan vücudunda günde yaklaşık 100 bin kez çarpan kalbin, iyi bir oksijenlenme ve beslenme sistemi olması gereklidir. Diğer organlar gibi kalp de hücrelerden meydana geldiği için kanlanması ve oksijenlenmesi zorunludur. Kalbin dört odacığı kanla dolu olsa da, beslenmesi için aort atardamarlarından, sol ve sağ koroner arterlerden yani kalp atardamarlarından beslenmektedir.

Koroner Damarlar

Kalp damarları deyince aklımıza ilk önce kalbimizin oksijenlenmesine ve beslenmesine yardımcı olan koroner damarlar gelmektedir. Koroner damarlar, kalbin dış yüzeyinde bulunur. Kalbe kan getiren toplardamar, kanı götüren damar ise atardamardır. Kan kalpten çıktıktan sonra geri dönüşünü engelleyen kalp kapakçıkları vardır. Kalp krizi durumunda bypass uygulaması, stent uygulaması ve kolesterol plakları ile tıkanmalar koroner damarlarda meydana gelir.

Özellikle kalbe kan getiren ve götüren pulmoner arter ve aorta damarlarının dolaşım sisteminde koroner damarlarla karıştırılmaması gereklidir. Kalbi besleyen üç ana damar mevcuttur. Koroner arterler, aorttan iki ana dal şeklinde çıkar.

Kalp Damarları Nelerdir?

Kalbin Sağ Tarafı

Kalbin sağ tarafında alt ve üst ana damarlar sağ kulakçığa gelir. Sağ karıncık kısmından ise akciğer atardamarı çıkar. Bu damar kalpten çıktıktan sonra iki kısma ayrılır ve akciğerlere doğru yol alır.

Sağ Koroner Damar (Right Coronary Artery - RCA): Atardamar, kalbin sağ kulakçığını, arka yüzünü ve karıncığını besler. Sağ koroner damardan sol ventrikül, akut marjin, sinüs düğümü arteri gibi dallar çıkar. Bu dala posterior descending dalı denir. Bu kısımdaki damarlarda tıkanıklık olduğunda kalp krizi veya miyokart enfarktüsü olur ve bu da kalp kısmında harabiyet ve kasılma bozukluklarına yol açar. Kalbin beslenmesini sağlayan damarların açık kalması çok önemlidir. Ateroskleroz yani koroner arter hastalığında damarlarda plak tarzında yapılar gelişir ve zamanla ilerleyerek tıkanıklıklara ve darlıklara neden olarak kalp kasının beslenmesinin bozulmasına, dolayısıyla ciddi sorunlara neden olur.

Kalbin Sol Tarafı

Akciğerlere gidip temizlenen kan, sol kulakçığa dört parça halinde akciğer toplardamarı ile gelir. Sol karıncıktan temiz kan olarak aort atardamarı ile dışarı çıkar. Bu bölümdeki kalp damarlarını incelediğimizde;

Sol Koroner Damar (Left Main Coronary Artery): Sol ana koroner arter, sol ön inen arter ve sirkumfleks arter olarak iki parçaya ayrılır.

LAD (Sol Ön İnen Atardamar - Left Anterior Descending Artery)

Bu damarlar, kalbin ön kısmının yüzeyinde yukarıdan aşağıya doğru uzanır. LAD damarları, kalbin yüzünü besler. LAD damarlarından çıkan dallar, septal ve diyagonal olarak ayrılır. Kalp damarları içinde kalp kasının en büyük kısmını besleyen damardır. Bu sebepten dolayı kalbin en önemli damarıdır. Bu damardan kaynaklı kalp kası ve kalp krizi hasarı büyük olur.

Sirkumfleks (Cx) Arter

Bu damarlar, kalbin arka kısmına ulaşarak sol kulakçığı, sağ karıncık tarafını, arka ve yan kısımlarını besler. Sirkumfleks arter damarından çıkan yan dallara obtus denir. Bu kalp damarlarına bazen de posterior descending adı verilir.